26 juni
Case
Een leerling vroeg: “Wat betekent 'de barrière echt passeren'?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling vroeg opnieuw: “Wat is het ware onderricht van de Boeddha?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling probeerde opnieuw: “Ik zal u niet vragen over 'de geest is de Boeddha', maar wat is 'geen geest, geen Boeddha'?'
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling bleef aandringen: “Als een verlicht mens aankomt, hoe bejegen je zo iemand dan?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
(Biyanlu)
Kort
Praktijk is geen middel, het is onze toestand.
Iets langer
'De barrière passeren' is zencodetaal voor een verlichtingservaring bereiken. Wat maakt dat je zo'n ervaring écht doormaakt, vraagt de leerling. “Trommelend,” zegt Hoshan. De leerling begrijpt dat niet en probeert en probeert zijn vraag anders te stellen. Daarvoor etaleert hij zijn kennis van zenklassiekers en vuurt maar liefst drie andere klassieke zenvragen af op Hoshan. Die hebben we respectievelijk hier, hier en hier besproken hebben. Hosan blijft dwaasweg hetzelfde antwoord blijft geven. In een ander gesprek werd een leerling berispt voor hetzelfde gedrag. Maar als de opstellers van zenbloemlezingen, zoals de Biyanlu, die gesprekje bewaard hebben, moeten ze er iets van grote waarde in gelezen hebben.
Wat is het verschil tussen een verlichting en een echte verlichting? Ik denk dat Hoshan hier antwoordt dat een echte verlichting ervoor zorgt dat je blijft beoefenen. Dat je de kwaliteit van je praktijk blijft verzorgen, zoals een trommelaar het ritme en de dynamiek van zijn slagen blijft verzorgen. Verlichting is geen eindpunt. Het is het begin van een andere manier van reageren. Het is als leren fietsen. Eens je dat kan, zou het vreemd zijn te stoppen met op de pedalen te drukken.
Hoshans leerling lijkt het antwoord niet naar waarde te schatten en probeert andere zenvragen uit om iets bruikbaars te krijgen. Maar Hoshan laat niet los. Dit is een veel te belangrijk punt om zomaar opzij te duwen. Verder gaan is verder gaan. Wat de situatie ook is. Wat de vraag ook is. Verder gaan.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.