13 juni
Case
Xuefeng sprak zijn monniken toe: “Er leeft een draak met een schildpaddenkop op de Zuidelijke Berg. Die moet je eens goed bekijken.”
Yunmen gooide zijn staf voor Xuefeng neer en keek er verschrikt naar.
(Biyanlu)
Kort
De zenmens is een clown.
Iets langer
Dit is het derde antwoord op Xuefengs* vraag over hoe een zenmens omgaat met de gruwelijke aspecten van het bestaan. De twee vorige antwoorden gaven twee aspecten van het zenleven: een concentratie die alles doet oplossen, en een onophoudelijke observatie van de vergankelijkheid van elke ervaring op elk moment. Yunmen** geeft een derde aspect. Ook dat gaat recht naar het hart van de zen. Hij gooit zijn staf op de grond, doet alsof die staf de draak is, en alsof hij daar verschrikkelijk bang voor is. Dit is het aspect van de zen is waarop ik als jonge kerel zo verliefd werd. Het vermogen om recht in de afgrond te kijken en er toch een gevoel van humor aan over te houden. Een humor die moeilijke emoties toelaat, én tegelijkertijd een relativerende afstand houdt, zodat het drama niet met ons aan de haal gaat.
* Xuefeng Yicun (822-908).
** Yunmen Wenyan (864-949).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.