12 juni
Case
Xuefeng sprak zijn monniken toe: “Er leeft een draak met een schildpaddenkop op de Zuidelijke Berg. Die moet je eens goed bekijken.”
Xuansha zei: “Wat voor zin heeft het om hiervoor de Zuidelijke Berg in te zetten?”
(Biyanlu)
Kort
Kijk! Er kruipt een draak onder je voeten!
Iets langer
Als Xuefeng hier, net zoals gisteren en eergisteren, zegt dat een zenmens rekening voor ogen heeft te houden dat in de toekomst (de Zuidelijke berg) vreselijke dingen kunnen gebeuren (de draak), dan lijkt hij het tegendeel te opperen van wat we doorgaans van 'zen zijn' verwachten. Want hoort een zenmens niet net onophoudelijk onbekommerd te zijn? Stressvrij? Immer glimlachend van gelukzaligheid? Het is begrijpelijk dat dit beeld aantrekkelijk is, maar dat is toch eerder een soort van entertainment-zen. Iets leuks dat ons afleidt van ons leven. Het is net daartegen dat Xuefengs advies waarschuwt: het kan zijn dat je je nu helemaal lekker in je velt voelt, maar denk alstublieft niet dat dit 'zen zijn' is. Er kunnen nog altijd vreselijke dingen gebeuren, en die onder ogen houden is een belangrijk deel van een ontwaakt leven.
Xuansha doet er met zijn antwoord, nog een schepje bovenop. Hij gaat nog meer met zijn voeten op de grond staan dat zijn leraar Xuefeng hem vraagt. Zo hebben we hem in deze notities al wel vaker gezien. Hij zegt hier dat hij niet per se aan de toekomst hoeft te denken. Want hij is op elk moment bereid om om naar het onhebbelijke, het onaangename, het verontrustende in de huidige situatie te kijken. Het is een evident deel van zijn aandacht geworden. Niet om zichzelf nodeloos bang of gestresseerd te maken. Maar om de moed op te brengen met zij twee voeten in het volle leven te staan. Dat klinkt alsof je wetens en willens je leven verzuurt en elke kans op geluk in de kiem smoort. Maar er is een manier om op een milde wijze op elk moment open te staan voor het minder leuke van het bestaan. Iets dat je lelijk vindt. Toch niet zo lekker. Iets dat toont dat je mogelijk te veel geluk verwacht van een aankoop of een gebeurtenis, van een consumptie, een promotie, een partner, ... Je kunt dat op zo'n manier doen dat je geluk net duurzamer wordt. Dat je insteek wijzer wordt. En je emoties en verlangens zachter worden. Het is zeker het tegendeel van het ideaal dat onze huidige consumptiemaatschappij ons voorhoudt als enige vorm van geluk. Daarom is het soms aartsmoeilijk om ons in te beelden dat Xuansha hier een mooi alternatief ideaal aanbiedt. Maar het is wel degelijk mogelijk. En meer dan de moeite waard om mee te experimenten.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.