5 oktober
Case
Een leerling vroeg: Waarom kwam Bodhidharma uit het westen?
Zhimen zei: “De ogen kunnen de neus niet zien.”
De leerling vroeg daarop: “Hoe is het wanneer iemand het op deze manier begrijpt?”'
Zhimen: “Die ruikt zijn eigen neus.”
Kort
Neus goed snuiten is dan wel de boodschap.
Iets langer
We hebben de vraag van de leerling al enkele malen tegengekomen als een vraag naar de zin of de essentie van de zen. De antwoorden van de leraren varieerden, moesten zelfs variëren, wat op zich al iets over de zin van de zen zegt. Zhimens* antwoorden gaan over intimiteit. Het is handig om te weten dat als Chinezen naar zichzelf wijzen, ze naar hun neus wijzen. Ogen die de neus niet kunnen zien, gaat over jezelf niet kunnen zien. De zen is ontstaan, zegt Zhimen met andere woorden, om mensen te helpen zichzelf beter te zien. Niet op de gebruikelijke manier (met ogen), maar intiemer, directer. Zoals een neus die zichzelf kan ruiken. Eerder dan te leven naar een beeld dat je van jezelf hebt, 'ruik' je hier en nu wat er gaande is in jou. En die geuren veranderen onophoudelijk.
*Zhimen Guangzho (?-1031).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.