26 juni
Case
Een leerling vroeg: “Wat betekent 'de barrière echt passeren'?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling vroeg opnieuw: “Wat is het ware onderricht van de Boeddha?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling probeerde opnieuw: “Ik zal u niet vragen over 'de geest is de Boeddha', maar wat is 'geen geest, geen Boeddha'?'
Hoshan zei: “Trommelend.”
De leerling bleef aandringen: “Als een verlicht mens aankomt, hoe bejegen je zo iemand dan?”
Hoshan zei: “Trommelend.”
(Biyanlu)
Kort
De zenpraktijk is geen middel, maar onze toestand.
Iets langer
De barrière passeren is zen-codetaal voor een verlichtingservaring bereiken. Wat maakt dat je zo'n ervaring écht doormaakt, vraagt de leerling. “Trommelend,” zegt Hoshan.* De leerling begrijpt dat niet en stelt zijn vraag op allerlei andere manieren. De leerling etaleert zijn kennis van zenklassiekers, die we hier, hier en hier al besproken hebben. Maar Hoshan blijft hetzelfde antwoord herhalen.
Ik denk dat Hoshan hier zegt dat een echte zen-verlichting geen eindpunt is, maar het begin van een andere manier van reageren. Het is zoals leren fietsen. Eens je dat kan, zou het vreemd zijn te stoppen met op de pedalen te drukken. Hoshans leerling lijkt het antwoord niet naar waarde te schatten en probeert andere zenvragen uit om toch maar iets bruikbaars uit zijn leraar te krijgen. Maar Hoshan laat niet los. Dit is een veel te belangrijk punt om zomaar opzij te duwen. Verder gaan is verder gaan. Wat de situatie ook is. Wat de vraag ook is. Verder gaan.
* Hoshan Wuyin (?-960).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.