8 mei
Case
“Het gezicht van de boeddha zien is niet anders dan de tienduizend dingen als de tienduizend dingen erkennen. Sta niet alleen maar op de hoogste bergtop.”
(Dogen, Kai-in-zanmai)
Kort
Het is niet omdat je uniek bent dat je alleen bent.
Iets langer
Dit is Dogen zoals ik hem het liefst heb. Als iemand die 'verlichting' niet alleen maar ziet als één zijn met alles, maar net zo goed verlichting ziet in de erkenning dat elk ding, elk mens, elk wezen, elk moment echt heel anders is. De 'tienduizend dingen' zijn de verschijnselen: de dingen zoals die aan ons verschijnen in onze ervaringen. Soms wordt door mediteerders gedaan alsof die verschijnselen maar oppervlakkig of zelfs denkbeeldig zijn. Maar Dogen draait de zaken hier vierkant om. Elk ding, elk wezen, elk moment, die ervaring erkennen als dat ding, dat wezen, dat moment, die ervaring erkennen als dat ding, dat wezen, dat moment, die ervaring is een bijzonder belangrijk onderdeel van een zenleven.
Het paradoxale van op zogenaamde eenheidservaringen is dat ze je eerder afsnijden van je concrete. Alsof je alleen op een bergtop staat en denkt de eenheid van het landschap te zien. Daarom zegt Dogen dat we niet alleen maar op de hoogste bergtop moet staan. Het vervreemdt je van je leven, terwijl je denkt het eindelijk door te hebben. Fake verlichting is soms erger dan authentieke verdwazing. Het is niet omdat je helemaal uniek bent, dat je alleen bent. Want de manier waarop we uniek zijn ligt in de manier waarop we heel concreet, hier en nu in relatie staan met een heleboel dingen om ons heen.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky en Mastodon.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.