13 januari
Case
"Jezelf vergeten is bevestigd worden door de tienduizend dingen."
(Dogen Kigen, Genjokoan)
Kort
Bestaan is relaties aangaan.
Iets langer
Dit is de derde zin van de passage uit Dogens* Genjokoan, die ik sinds eergisteren kort bespreek. Wat zijn die tienduizend dingen? En waarin bevestigen ze je, als je jezelf vergeet?
Gisteren zagen we dat 'jezelf vergeten' betekent dat je ophoudt met zoeken naar je ware zelf. We denken dat we moeten zoeken naar onze echte 'ik', onze ware passie. We moeten ons potentieel realiseren. De ondernemer van ons eigen leven worden. Het lijkt soms de enige manier die ons nog overblijft om ons een zinvol leven on te beelden. Alles hangt af van onszelf. De enige motivatie die echt telt, is de innerlijke motivatie. Soms denken mensen zelfs dat ze pas een relatie met iemand kunnen aangaan, als ze geleerd hebben om alleen te leven. Zo stellen we onszelf in de eerste plaats voor als fundamenteel eenzaam. Dat is niet alleen dodelijk vermoeiend. Het is ook een vette illusie.
We bestaan als een wolk van relaties. Al onze ervaringen zijn contactmomenten. Ons 'zelf' wordt dus gevormd door de manier waarop we vormgeven aan onze contacten, onze interacties. Dat noemt Dogen "bevestigd worden door de tienduizend dingen". 'De tienduizend dingen' is een Chinese term voor de gewone verschijnselen in ons dagelijkse bestaan. 'Bevestigd worden' is een term die gebruikt wordt als een zenleraar een leerling bekrachtigt in een verlichtingservaring. Hier zijn het dus de verschijnselen die jou bekrachtigen. Je bestaat. Niet als apart zelf, maar in de manier waarop je relaties aangaat met de dingen om je heen. Verlichting is ontwaken tot de vele relaties van ons bestaan. Talloos veel relaties. Die zijn wat we zijn.
* Dogen Kigen (1200-1253).
Voor de hele reeks, zie hier.