20 april
Case
“Denk niet dat beoefenaars uit het verre verleden reuzen of magiërs waren. Ze waren gewone mensen, met dezelfde gebreken als wij vandaag.”
(Dogen, Zuimonki)
Kort
Er is geen reden om van deze tijd geen gouden tijd te maken.
Iets langer
Dit zouden we een derde vorm van 'de kracht van het nu-niet' kunnen noemen, in navolging van de nu-niet van gisteren en eergisteren. Deze keer zegt het stemmetje in ons hoofd dat zen niks voor onze cultuur en onze tijd is. In het verre verleden in Azië, toen mensen nog zuiver waren, konden mensen nog wel echt ontwaken. Maar in onze dwaze tijd, en zeker in het westen, lukt dat niet meer. Het is bijna grappig dat in de tijd van Dogen, in de dertiende eeuwse Japan, net hetzelfde gedacht werd. De Japanse cultuur ging toen door een periode van intens pessimisme en ze gingen ervan uit dat ze in een eeuw van verval (mappo) leefden, waarin echt verlicht worden niet meer mogelijk was. Mensen waren gedegenereerd en konden niet bereiken wat ooit in de de gouden tijden van het boeddhisme nog wel mogelijk was. Dogen moest alles uit de kast halen om dat idee uit het hoofd van zijn leerlingen te masseren. Interessant is dat hij zijn leerlingen niet vertelt dat ze wel geweldig zijn. Hij ontnuchtert hen eerder ovet de mensheid in 'de gouden tijd'. Ook zij waren echt maar gewone mensen zoals jij en ik.
We hebben allemaal soms de neiging om het verre verleden te verheerlijken. Om zuiverheid, natuurlijkheid of heldhaftigheid vooral in onze verre voorouders te zoeken. Dat kan werken als een enthousiasmerende mythe. Maar ook als een excuus om zelf niets heldhaftigs te moeten doen. Om weg te deinzen voor de uitdagingen waar wij nu voor staan. In plaats van hier en nu de moed te verzamelen voor de volgende stap, om die dingen die ons onnodig leed berokkenen te lossen, en om betere gewoontes aan te nemen.
Het is niet zo dat mensen het makkelijker hadden om te doen wat ze moesten doen omdat ze n een gouden tijd leefden. Het is eerder andersom. Als mensen doen wat ze moesten doen, breekt er een gouden tijd aan. Waarom zouden we dat ook nu niet kunnen doen?
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky en Mastodon.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky en Mastodon.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.