17 september
Case
Een leerling vroeg: “Als je ouders het niet toelaten, kun je thuis niet weggaan. Hoe kun je je thuis verlaten?”
Yunmen zei: “Oppervlakkig.”
De leerling zei: “Ik begrijp het niet.”
Yunmen zei: “Diep.”
Kort
Niet weten is je thuis verlaten.
Iets langer
Je thuis verlaten is een oude boeddhistisch term voor intreden in een klooster, of als bedelmonnik gaan leven. Het boeddhisme begon in een gemeenschap van bedelmonniken, en daardoor bleef het monnikenleven als een ideaal gezien worden. Maar in de praktijk werd het boeddhisme ook altijd beoefend door leken, die een familieleven leidden. In China hadden kandidaat-kloosterlingen de goedkeuring van hun ouders nodig om het huis te verlaten. Blijkbaar lukte dat niet altijd. Yunmens eerste antwoord lijkt te suggereren dat zo iemand ook zonder problemen zen kan beoefenen. Dat het verschil tussen een kloosterleven en een familieleven ook weer niet zoveel voorstelt. De leerling begrijpt de suggestie niet. Yunmen neemt zijn woorden letterlijk en verklaart dat niet begrijpen diep is. Dat het verschil tussen degene die denken te begrijpen en degenen die weten dat ze niet begrijpen pas echt groot is.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.