22 augustus
Case
Huangbo en een monnik brachten enige tijd door met elkaar. Ze kwamen aan een snelle rivier, die ze moesten oversteken. De monnik liep over het water van de rvier alsof het grond was, draaide zich om, en riep naar Huangbo: “Kom steek over, steek over!”
Huangbo riep terug: “Ach, jij bent maar een zelfreddende kerel. Als ik dat geweten had, had ik je beide benen afgehakt!”
De monnik riep: “Jij hoort echt tot het Grote Voertuig. Met jou kan ik me niet meten” En hij verdween.
Kort
Egoïsme kruipt waar het niet lopen kan.
Iets langer
'De rivier oversteken' is een boeddhistisch beeld voor de verlichting bereiken, bevrijd geraken van de gebruikelijke bronnen van leed. De andere oever is het doel. Deze oever is onze toestand nu. En de kolkende rivier staat voor de moeilijkheden die we ondervinden als we ons proberen te bevrijden van onze gewoontes die het leven nodeloos ellendig maken. De monnik is een buitengewoon getalenteerd beoefenaar. Hij ervaart op zijn Weg geen enkele moeilijkheid. Hij hoeft niet door het water te ploeteren, hij loopt er gezwind over. In spirituele tradities is over water lopen meestal een teken van verlichting, of heiligheid. Maar zenleraar Huangbo krijgt het op zijn heupen van dit vertoon. Voor hem faalt de monnik omdat hij alleen maar bekommerd is om zijn eigen fijne verlichtingetje. De monnik mag anderen dan wel roepen dat ze ook maar beter verlicht worden, maar is niet in staat om hen daarbij te helpen. Huangbo vindt dat maar een verlichting van niks. De monnik erkent Huangbo als een beoefenaar van het Grote Voertuig. Dat is een naam voor een boeddhistisch ideaal waarin verlichting een zaak is van de hulp aan anderen. het ziet het ontwaken als het ontluiken van de interesse in het precieze leed van anderen. Het ziet de Weg als de zoektocht naar de precieze hulp aan anderen om hen een stap verder te laten zetten in de kolkende rivier. Als dat niet onze Weg is, ruilen we normaal egoïsme enkel maar in voor spiritueel egoïsme. Dat verandert te weinig om relevant te zijn.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.