18 augustus
Case
Een leerling vroeg Panshan: “Wat is de Weg?”
Panshan zei: “Aaagh!”
De leerling zei: “Deze monnik begrijpt u niet.”
Panshan zei: “Ga weg.”
Kort
Slechtste verkoper in de geschiedenis van de zen.
Iets langer
Natuurlijk is het makkelijk scoren als je zegt dat zen alles leuk en rustig maakt. Dat alle last eigenlijk voortkomt uit een denkfoutje en dat, mits een paar simpele ingrepen, ons leven leuk, gemakkelijk en vlotjes kan verlopen. Maar dat is geen zen. Dat is de droom van Luilekkerland. Onzin, natuurlijk. Maar een verbazend hardnekkige verwachting.
Panshan verkoopt die onzin niet. Op de vraag naar de Weg antwoordt hij met met een (gespeeld) verschrikte kreet. Zijn Weg is met de twee voeten in de realiteit durven staan. De realiteit waarin er wel vanalles fout loopt. Waar ongemakken bestaan. Waar, als we goed durven te kijken, een boel van onze aannames en hoopvolle verwachtingen fout blijken te zijn. Waar wij, ons ego en ons genot helemaal niet het centrum van het universum zijn. Als ontevredenheid de koning van de realiteit is, dan is Panshans zen een bijzonder vorm van tevreden ontevreden zijn.
Aaagh! Verandert er dan echt niets substantieel als we zen doen? Heel zeker wel. Op voorwaarde dat we naar de realiteit durven te kijken zoals ze is, en onze rozige dromen over zen opbergen. Wie dat niet wil, hoeft niet bij Panshan aan te kloppen.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.