17 augustus
Case
"Zenmeditatie is geen meditatie."
(Dogen, Fukanzazengi)
Kort
Zen is niet zen.
Iets langer
'Zen' is de Japanse versie van het Chinese 'chan'. 'Chan' is de Chinese versie van het Indische 'dhyana' of 'meditatieve concentratie'. Toen in China een nieuwe vorm van boeddhisme ontstond, met een grote nadruk op meditatie, dachten de Chinezen dat die meditatie een soort van concentratie-oefening was. Daarom noemden ze dat nieuwe boeddhisme 'chan-boeddhisme' of 'concentratieboeddhisme'. Ook in onze tijd en cultuur wordt zen vaak gelijkgesteld met rustige concentratie. Maar de zenleraren zelf hebben zich altijd verzet tegen dat beeld. Dus als Dogen hier zegt dat zenmeditatie 'geen meditatie' is, dan bedoelt hij dat zen-zitten (zazen) niet één van de vele concentratie-techniekjes is die China rijk was. Het is een pak meer dan dat. Ook al is het qua techniek niet meer dan stilzitten, je houding verzorgen, laten opkomen wat er opkomt, dat kort bekijken, en je aandacht weer bij je houding brengen.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.