22 juni
Case
Een leerling zei tot Nanquan: “Ik hoorde iemand zeggen dat de hemel en de aarde uit dezelfde wortel voortkomen. Alle dingen zijn van één substantie.” Is dat niet geweldig?” Nanquan wees naar een bloem in de tuin en zei: “Tegenwoordig zien mensen deze bloem alsof ze dromen.”
(Biyanlu)
Kort
Maak er nu eindelijk eens gebruik van dat je op deze planeet woont!
Iets langer
Het blijft een bijzonder hardnekkig idee dat spiritualiteit, zingeving, verlichting of bevrijding iets is dat alles tot één ding herleidt. Dat dan alles als één zien in één klap alles oplost. Ik zal niet ontkennen dat er ervaringen bestaan die je het gevoel geven dat alle tussenschotten tussen jezelf en de wereld verdwijnen. Dat kan indrukwekkend zijn. Het kan geweldige deugd doen, zeker als je je lang opgesloten hebt gevoeld in je kleine ikje. Dus ja, Nanquans leerling heeft een punt.
Maar dat alles één is, is ook maar één soort van verlichtend perspectief. Altijd maar op diezelfde nagel blijven slaan, verzandt snel in steriel gewauwel. Ik denk dat Nanquan het een beetje zat was. Als hij in zijn antwoord naar die bloem wijst, kijkt hij naar iets concreets. Er is meer aan zen dan alleen maar hemel en aarde tot één substantie te verklaren. Het is ook heel klaar en duidelijk kijken naar wat zich aandient, dat in zijn precieze unieke karakter erkennen, en ermee in contact gaan. We leven op een planeet met ontzettend veel verschillende concrete dingen en gebeurtenissen. Op Mars vind je dat niet. Hier wel. In plaats van alles één te willen laten zijn, dragen we beter veel meer zorg voor de aardse diversiteit als verlichtingswerk.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.