19 juni
Case
Een monnik vroeg Yunmen: “Hoe zal het zijn als de bomen verwelken en de bladeren vallen?”
Yunmen zei: “Dan belichaam je de gouden bries.”
(Biyanlu)
Kort
Loslaten is toelaten.
Iets langer
Op het eerste gezicht is dit een troostend gesprek over ouder worden. “Hoe is het als je ouder wordt, en je haren als herfstbladeren afvallen?” “Ah, dan beleef je een tweede jeugd.” Of zoals de Franse schrijver Albert Camus dat zei: De herfst is de tweede zomer.
Maar mogelijk gaat dit gesprekje over iets meer dan dat. Over het laten vallen van om het even welke gehechtheid. De monnik lijkt het daar moeilijk mee te hebben, zoals iedereen. En hij vraagt zijn leraar Yunmen hoe het is als je erin slaagt. Iets in die vraag doet vermoeden dat de monnik denkt dat wie zijn gehechtheden laat vallen de Vrijheid ziet. Of dat wie zijn illusies laat vallen de Waarheid ziet.
Maar Yunmen geeft een verrassend antwoord, en pikt in op het beeld van de herfst. Hij antwoordt niet: “Als de bomen verwelken en de bladeren vallen, staat de stam recht, zitten de wortels diep in de grond en reiken de takken tot in de hemel.” Dat zou een beeld zijn van zenmeditatie waarin je tot de Essentie van het Bestaan komt. Tot het Diepe Zijn. Yunmen zegt iets heel anders: “Dan belichaam je de gouden bries.” Je wordt niets anders dan ronddwarrelende gehechtheden en illusies.
Als je illusies loslaat, zie je illusies. Als je rustig wordt, zie je onrust. Als je gehechtheden lost zie je vastklampen. Het vreemde is dat, zodra je dit ziet, je verhouding ermee helemaal anders kan worden. Bevrijdend.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.