3 juni
Case
Wuzu zei: “Als je een mens van de weg tegenkomt, bejegen hem dan niet met woorden of met stilzwijgen. Zeg me, hoe zul je zo iemand bejegenen?”
(Wumenguan)
Kort
Woorden hoeven geen woorden te zijn, stilte geen stilte.
Iets langer
Toen het boeddhisme in China aankwam, was het heel normaal dat de Chinezen tijd nodig hadden om de rare Indiase teksten om te zetten tot iets dat voor hun tijd en cultuur zinnig was. Dat vraagt grondig filosofisch denkwerk. De vroege zenscholen ontstonden een paar eeuwen later, toen het nodig was om al die filosofie te relativeren en weer nadruk te leggen op meditatie, stilte, aandacht. Daarom deden vroege zenboeddhisten graag alsof taal en concepten verdacht waren.
Ook onze tijden en cultuur gaan door een forse verandering. Ook onze manier van denken en spreken over zen dienen bijgesteld te worden. Dat vraagt opnieuw grondig filosofisch werk. Maar vandaag hebben we ook meer dan ooit stilte, aandacht en relativering nodig. Hoe werken die twee op elkaar in? Wat is het juiste? Dat hangt van het moment af. In een veranderlijke wereld is timing alles. Antwoord geven op Wuzu's* vraag lukt alleen als we niet vasthouden aan woorden of aan stilte. Als onze woorden niet in steen gebeiteld staan. En onze stilte niet gesmoord is. Elke stap is een experiment.
* Wuzu Fayan (1024-1104).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.