13 mei
Case
“Stilzitten met je lichaam is makkelijk. Stilzitten met je geest is moeilijker. Omdat we bang zijn in een leegte te vallen.”
(Huangbo)
Kort
We laten zoveel minder vallen dan we denken.
Iets langer
Als je leert mediteren, lijkt het alsof stilzitten de grote uitdaging. Doorgaans valt dat nogal mee. Ook als het wat lastiger wordt op het zitkussen, blijk je toch rustig en onbeweeglijk te kunnen blijven zitten. Maar die geest! Hoeveel moeilijker is het niet om die stil te krijgen! Zelfs zengrootmeester Huangbo* erkende dat in zijn eigen praktijk.
Die moeilijkheid komt (onder andere) voort uit een verkeerd beeld van een stille geest. In meditatie hoeven we niet gedachteloos te zijn, of zo geconcentreerd te zijn dat we nog nauwelijks iets waarnemen. Zulke toestanden bestaan, en ze kunnen onze gedachten waarnemingen leren relativeren, maar ze zijn niet het streefdoel.
Een tegengestelde reden is we soms iets te snel denken dat onze geest tot bedaren is gekomen. Als we dan blijven zitten, blijken toch nog allerlei dingen ons te bevolking, die we niet eens wisten, en die toch een grote greep op ons leven hebben. Onze geest lijkt op honderden kleine handjes zich aan een wand vasthouden, en die we één voor één voorzichtig durven loslaten. Om te merken dat we die wand niet nodig hebben. Onze handen komen vrij. Een hele opluchting.
*Huangbo Xiyun (9de eeuw).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.