23 april
Case
Huangbo vroeg zijn leraar Baizhang: “Als ik anderen uw onderricht wil doorgeven, hoe doe ik dat dan?”
Baizhang bleef roerloos zitten en sprak geen woord.
Huangbo zei: “Hoe kan ik in de toekomst de zonen en kleinzonen van leerlingen onderrichten?”
Baizhang zei: “Wat je zojuist zei, toont dat je een echt mens bent.”
Kort
Niets zo gemakkelijk als de stille verlichte uithangen.
Iets langer
Wat ik zo mooi vind aan deze uitwisseling is dat niemand het er heeft over zijn eigen verlichting. Het gaat over hoe anderen geholpen kunnen worden. Huangbo* vraagt hoe hij later anderen zal kunnen helpen. Jammer genoeg antwoordt Baizhang** een beetje met een cliché: hij gaat in meditatie zitten en zegt niets.
Huangbo is niet helemaal tevreden. Hij kan zijn toekomstige leerlingen dan wel tonen hoe je mediteert, maar wat met mensen die hij niet rechtstreeks bereik? Daar heb je toch woorden voor nodig? Baizhang voelt zich terechtgewezen en erkent Huangbo's menselijkheid. Cliché-zenners mogen dan wel denken dat alles overstijgen in stille meditatie het enige is waar het om gaat. Maar echte mensen zijn ook geïnteresseerd in het helpen van anderen. Ook als ze die nooit ontmoeten.Woorden kunnen daarin van bijzonder groot belang zijn. De zentradities hebben niet alleen meditatie-onderricht verspreid. Ze hebben niet voor niets ook heel veel teksten voortgebracht.
* Huangbo Xiyun (9de eeuw).
** Baizhang Huaihai (720-814).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky en Mastodon.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.