4 april
Case
Een monnik vroeg Xuansha: “Ik hoorde u vertellen dat alle werelden in de tien richtingen één schitterende parel zijn. Hoe moet ik dat begrijpen?”
Xuansha zei: “Alle werelden in de tien richtingen zijn één schitterende parel. Wat valt hier te begrijpen?”
De volgende dag vroeg Xuansha de monnik: “Alle werelden in de tien richtingen zijn één schitterende parel. Hoe begrijp jij dat?”
De monnik zei: “Alle werelden in de tien richtingen zijn één schitterende parel. Wat valt hier te begrijpen?”
Xuansha zei: “Nu weet ik dat je in de spookgrot van de donkere bergen leeft.”
Kort
Er is niets dat je niet kan belichten. Er is niets dat jou niet kan verlichten.
Iets langer
De schitterende parel komt uit de Chinese mythologie. Het is een parel die zelf licht geeft. Xuansha zegt dus dat de hele wereld verlichting geeft. Dat alles wat ons omringt ons kan verlichten. 'Leven in de spookgrot' staat voor iemand die zenwijsheden napraat, zonder ze te belichamen. Dat is verleidelijk, want zo kun je makkelijk scoren. Maar zo verduister je niet alleen je omgeving, maar ook jezelf. Het tegendeel van de schitterende parel.
De leerling snapt het beeld van de schitterende parel niet en is in elk geval zo eerlijk om dat toe te geven. Xuansha zegt dat het geen zaak is van het te snappen. Eerst denkt de leerling dat hij dan maar gewoon moet stoppen met denken en zijn leraar napraten. Dat is niet de bedoeling. Xuansha nodigt eerder uit om zijn uitspraak in te zetten als een experiment: wat gebeurt er met je als je alles wat je opmerkt beschouwt als iets dat je kan verlichten? Zo kun je je eigen bestaan bekijken als een ruimte die niet wezenlijk gescheiden is van de rest van de wereld. Bijvoorbeeld in meditatie: je bekijkt je hele ervaringsruimte, zonder onderscheid te maken tussen wat in je gebeurt en wat er buiten je gebeurt. Je zitten wordt dan één schitterende parel.
De schitterende parel is maar één kijk-experiment, die één soort wijsheid oplevert. Als je die zienswijze verabsoluteert, zoals de leerling, zorgt ze eerder voor fundamentalistische duisternis dan voor licht. Daarom bespreek ik de volgende dagen vier andere boeddhistische kijk-experimenten.
Voor de hele reeks, klik hier.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.