22 maart
Case
“Verlichting lijkt niet op het beeld dat je ervan had.”
(Dogen, Yui Butsu Yo Butsu)
Kort
Nepverlichting wel.
Iets langer
Natuurlijk hebben we allemaal ideeën over hoe de verlichting zal voelen. Of wat 'zen zijn' is. En natuurlijk richten we onze praktijk op dat beeld. Daar kun je niet omheen. Zelfs wie denkt in meditatie alle verwachtingen te laten vallen, verwerkt wat in meditatie gebeurt in het licht van zijn ideeën over zen.
Maar echte verlichtingservaringen verrassen. Ze geven onze manier van kijken zo'n klap dat we ergens landen waar we tevoren geen benul van hadden. Of zelfs geen interesse. Iemand die alleen maar wilde mediteren, wordt plots sociaal bewogen. Iemand die zich beter wilde concentreren om carrière te maken, besluit om net minder te gaan werken. Iemand die hoopte oude zenteksten te begrijpen, laat ze vallen en zet zich in voor het klimaat. Iemand die meer zichzelf wilde zijn, geeft zich plots over aan hulp aan anderen. Zulke dingen.
De Boeddha dacht dat hij, net als de mystici van zijn tijd, zijn ziel moest vinden en de eenheid met de kosmos ervaren. Maar hij ervaarde wat anders. Zo ontstond het boeddhisme. In de dertiende eeuw dacht Dogen dat hij, net als de mystici van zijn tijd, de diepe Boeddhanatuur moest vinden die hij al was. Maar hij vond wat anders. Zo werd hij de grootse figuur in de Japanse zen.
Als je op de zenweg vindt wat je verwacht, is dat een tikje verdacht. Bereiken wat je verwacht is natuurlijk fijn, maar zet alstublieft voort. Je denkt misschien dat je er bent, maar dit is maar een eerste stapje. Er valt nog heel wat anders te beleven. Je hebt er werkelijk geen idee van
Voor de hele reeks, klik hier.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.