22 oktober
Case
Een leerling vroeg Baiyun: “Wat is boeddha?”
Baiyun antwoordde: “Hete soep heeft geen koel plekje.”
Kort
Wie in het water springt wordt helemaal nat.
Iets langer
De vroegste boeddhisten drukten hun ideaal uit als 'koel' geworden zijn. Bevrijd van de hitte van hun impulsen. Baiyun* draait het beeld om. Iemand die boeddha, 'ontwaakt' is, is zoals hete soep geworden. Soep is klaar als ze een tijd lang heeft staan pruttelen. Als de smaak van de verschillende ingrediënten werkelijk goed door elkaar gemixt is. Net zoals iemand 'verlicht' is als de verschillende aspecten van de praktijk – wereldbeeld, gedrag en aandacht – helemaal van elkaar zijn doordrongen. Hete soep is overal heet. Zo zijn ook boeddha's helemaal doordrongen van verlichting. Er is geen hoekje of kantje meer in hun systeem dat nog onverlicht is.
Om bij het beeld van de hete soep te blijven: in Baiyuns tijd bestonden er nog geen magnetrons. Die warmen soep zo snel op dat hete soep wel nog koude plekjes kunnen hebben. De soep leek echt warm, maar is het toch niet overal. Magnetron-zen is ook zo. We kunnen vrij snel een verlichtingservaring doormaken. Dat is fijn, maar het risico is dat we te snel denken dat we 'er' zijn. Zonder echte onderdompeling, overgave en inspanning is zo'n verlichting een illusie.
* Baiyun Shouduan (1025-72)
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.