15 oktober
Case
Toen Touzi op sterven lag, schreef hij een gedicht voor zijn leerlingen:
Als abt van twee tempels
kon ik de weg van de Boeddha niet bijstaan.
Dit is mijn afscheidsboodschap aan jullie allen:
Zit niets achterna.
Kort
'Je ne regrette rien' is niet noodzakelijk het meest behulpzame onderricht.
Iets langer
Touzi werd niet zo oud. Hij stierf op zijn 51ste. Maar hij had wel een bijzonder vol leven geleid. Hij was al op zijn zevende monnik geworden, beoefende maar liefst drie boeddhistische tradities intens, en schopte het tot abt van twee zentempels. Wanneer hij op het einde van zijn leven een gedicht schrijft, wist hij dat dit zijn nalatenschap zou zijn. Verrassend genoeg drukt hij er zijn teleurstelling uit over zijn geleefde leven. Achteraf beschouwd vindt hij dat hij iets te veel bezig is geweest met een grote jongen worden in de zen-wereld. Een carrière betekent letterijk een weg voor een kar, en blijkbaar schat hij in dat zijn zen door zijn carrière meegesleept werd in in iets engs, iets dat weidser had kunnen zijn. Dat maakt van Touzi nog geen gemene mannetjesputter. Misschien had hij alles wel degelijk met de best intenties gedaan. Daar zegt zijn gedichtje niets over. Hij houdt zijn uitsmijter heel eenvoudig: uiteindelijk is het beter voor je zen om niets na te jagen. Ik kan niet anders dan grote bewondering voelen voor de manier waarop Touzi hier weerstaat aan de verleiding om met zijn laatste wapenfeit de grote zenjongen uit te hangen. Wat een moed. Wat een gebaar van loslaten. Wat een leraar.
* Touzi Yiqing (1032-83).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.