8 oktober
Case
Een leerling vroeg: “Hoe is het als een leerling nog niet verlicht is?
Fenyang antwoordde: “Niemand is verlicht.”
De leerling vroeg: “En als de leerling wel verlicht is?”
Fenyang: “Iemand die helder is kun je niet bedotten.”
Kort
Iemand die helder is weet dat hij bedot kan worden.
Iets langer
In zijn twee korte antwoorden lijkt Fenyang zich tegen te spreken. Maar dat lijkt alleen maar zo vanuit een bepaald beeld van 'verlichting'. Het is mooi hoe Fenyang stelt dat we allemaal 'nog niet verlicht' zijn. Niet omdat verlichting iets absoluuts is, maar omdat verlichting geen toestand is, maar een manier van omgaan is met wat ons overkomt. Aangezien er ons dingen blijven overkomen, is ook onze verlichting nooit afgewerkt. Verlichting is de praktijk van een situatie die zich nu stelt helder en welwillend te bekijken. In het ideale geval – dat je dan 'verlicht' zou kunnen noemen – is iemand met zo'n praktijk niet te bedotten. Dat betekent: niet te verleiden tot reacties die voortkomen uit blinde begeertes, haat of al te vaste ideeën.
* Fenyang Shanzhao (947-1024).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.