3 oktober
Case
Een leerling vroeg Dizang: “Wat is uw huisstijl?”
Dizang zei: Dat kan ik je niet vertellen.”
De leerling vroeg: “Waarom niet?”
Dizang zei: “Omdat het mijn huisstijl is.”
Kort
Alleen andermans huizen kun je ruiken.
Iets langer
Misschien maakt Dizang* hier maar een grapje. Misschien zegt hij dat het zijn zenstijl is om op dit soort van vragen niet te antwoorden. Maar in mijn ogen gaat zijn antwoord verder dan dat. Er zijn in de loop van de geschiedenis verschillende zenstijlen of 'zenhuizen' geweest. Vandaag zijn de twee bekendste huizen de soto-zen (caodong) en de rinzai-zen (linji). Maar er zijn er nog andere geweest. Soms wordt iets te veel belang gehecht aan hun precieze verschillen of hun precieze kenmerken. Dizang doorbreekt die gewoonte hier. Hij zegt dat hij zijn zenstijl niet kan uitleggen, net omdat het zijn zenstijl is. Hij leeft er te dicht op om te kunnen zeggen wat er de kenmerken van zijn. Net zoals we maar moeilijk onszelf kunnen beschrijven. Dat kunnen anderen doorgaans beter dan wijzelf. Dizang had de leerling dus ook kunnen antwoorden: “Goeie vraag. Observeer me een paar jaar goed en vertel me wat mijn huisstijl is.”
* Dizang Guishen (867-928).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.