30 september
Case
“De tienduizenden stromen doorsnijden.”
(Deshan Yuanming)
Kort
'Stop' is een heilig woord.
Iets langer
Nadat Deshan tot zijn leerlingen zei dat ze hemel en aarde moesten bevatten, gooit hij hen een tweede zin toe. Die lijkt het tegendeel uit te drukken: ze moeten “de tienduizend stromen doorsnijden”. Dat wil zeggen dat ideale zenmensen in staat moet zijn om hun gewoontepatronen te doorbreken, wat die ook zijn. Dit is een noodzakelijke clausule bij de eerste zin. Want als we alleen maar hemel en aarde denken te moeten bevatten, komen we snel in een wildebras-zen waarin alles goed en gepermitteerd is. Zodat we in de praktijk nog meer verslingerd zijn aan onze eigen gedachten en neigingen dan wie geen zen doet. Krachtig stop kunnen zeggen tegen om het even welke oprisping is een fundamenteel onderdeel van het zenleven. Maar zonder de eerste zin wordt deze tweede zin niet veel meer dan negativisme. De twee gaan samen, of ze worden beide ziek.
* Deshan Yuanming (908-87).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.