20 september
Case
Een leerling vroeg: “Er zijn overal woorden en zinnen en dat is allemaal bezoedeld. Wat is de hogere waarheid?”
Cuiyan antwoordde: “Er zijn overal woorden en zinnen en dat is allemaal bezoedeld.”
Kort
Nogmaals: dit is het. Dit. Hiermee bouwen we onze zen.
Iets langer
Cuiyans* leerling heeft opgevangen dat taal niet zomaar direct de realiteit afbeeldt. Dat taal in zekere zin tussen ons en de realiteit staat, en een filter op onze waarneming zet. En hij lijkt ook te hebben gehoord dat zen ons kan aanzetten om die filter te zien. Om die filter zelfs af te zetten. En dat we zo de wereld anders kunnen zien. Vanuit een hogere waarheid. Dus wat is die hoge waarheid dan?
Cuiyans antwoord herhaalt simpelweg Cuiyans vraag. Daarmee toont hij dat de hoop van de leerling op een 'hoge waarheid' ook een talige constructie is. Dat de manier waarop we over zen spreken ook de waarneming van onze zen-ervaringen filtert. We kunnen Cuiyans antwoord nog verder doortrekken. Wat is de hoge waarheid? Het feit dat onze ideeën en woorden onze filter, ons kader vormen waarmee we naar de realiteit kijken. Als we dat echt tot ons laat doordringen, en daarmee aan de slag gaan, ontdekken we tot onze grote blijdschap dat er geen andere hoge waarheid meer nodig is.
*Cuiyan Lingcan (9de-10de eeuw)
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.