26 augustus
Case
Een leerling vroeg Da'an: “Wat zijn de verwezenlijkingen van de zen-voorouders?”
Da'an zei: “In de boeddhistische praktijk wordt er niets verwezenlijkt. Als er iets verwezenlijkt moet worden, is het dat er niets verwezenlijkt wordt.”
Kort
We kunnen het niet 'niets' noemen. Alleen is het geen productie. En geen consumptie.
Iets langer
Het is makkelijk om Da'ans antwoord te lezen als het idee dat we net zo goed geen zen beoefenen, omdat er toch niets verwezenlijkt hoeft te worden. Maar dan zouden we voorbijgaan aan alles wat Da'an de voorbije dagen heeft gezegd. De zenpraktijk verandert wel degelijks iets in ons leven. Als dat niet het geval is, is er iets mis met onze praktijk, of met ons begrip ervan. Het is enkel zo dat wat er verwezenlijkt wordt in niets te vergelijken is met wat we doorgaans 'verwezenlijking' noemen. Ook de vreugde of het genot die eruit voortvloeien zijn iets compleet anders dan wat we ons normaal voorstellen bij vreugde of genot. Die beelden afleggen kan daarom helpen om de zenpraktijk haar werk te laten doen, niet gestoord door ons beeld van wat de resultaten horen te zijn.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.