11 juli
Case
Fayan Wenyi vroeg een leerling: “Als ogen niet kunnen zien, wat verhindert hen dan?”
De leerling kon niet antwoorden.
Fayan zei zelf: “Ogen.”
(Shinji Shobogenzo)
Kort
Ons denken en ons zien zijn niet gescheiden van elkaar.
Iets langer
Dit gesprekje doet denken aan de allereerste bedenking van de Boeddha toen hij verlicht werd: “Dit ga ik nooit aan iemand kunnen vertellen, want mensen hebben te veel stof op hun ogen.” Net zoals het zengesprekje hierboven gaat die uitspraak niet stofjes of fysieke oogbollen. Het gaat over onze visie, ons zicht. Over datgene wat we verwachten te zien als we kijken. En over hoe die verwachtingen een filter vormen voor ons kijken.
Het is een illusie om te denken dat we zonder een dergelijke filter kunnen kijken. Ook de boeddhistische verlichting is niet filterloos. We kijken altijd door een kader naar de wereld. En dat kader doet ons bepaalde dingen beter zien dan andere. De vraag is dan: wat voor kader neem je aan? Welk kader maakt jou het meest wijs? Het meest meedogend? Het meest vrij?
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.