30 juni
Case
Zenmeditatie is in je doodskist gaan liggen.
(Kodo Sawaki)
Kort
En er weer uitkomen.
Iets langer
Kodo Sawaki hield van krasse uitspraken. Sawaki's opvolgers hebben me vaak om de oren geslagen met deze zin. In die mate dat ik het automatisch bedenk, telkens als ik op mijn meditatiekussen ga zitten. In Sawaki's naoorlogse Japan had de zen nood had aan een nieuwe frisse start. Om de zoveel tijd is dat nodig. Sawaki legde ontzettend veel nadruk op mediteren. En van meditatie maakte hij iets dat zo simpel was, dat je haast niet kan geloven dat het iets teweeg kan brengen: meditatie als werkelijk alleen maar zitten.
Maar hij maakte er ook iets radicaals van. Zoals in deze zin. Zenmeditatie is in je doodskist gaan liggen. Wat betekent dat? Dit moet je natuurlijk vooral proberen, en er niet zozeer lang over nadenken. Alles lossen. Elke strategie laten varen. Ophouden met iets te verwachten. Het is nu toch te laat. Zoiets. Daar kun je allerlei bedenkingen bij hebben, maar je weet pas wat het met je doet als je het doet.
Maar ik denk wel dat het goed is om voor ogen te houden dat volgens een traditionele boeddhist als Sawaki we na onze dood herboren worden. En dat de kwaliteit van dat volgende leven afhangt van de manier waarop je nu sterft, waarop je nu in je doodskist ligt. En zo werkt zijn uitspraak in de praktijk ook. Je laat in je meditatie echt alles los, je 'sterft' en je laat alle plannen vallen. Maar nadien gaat het leven verder. Natuurlijk. Maar mogelijk wel anders. Verwacht niks van je meditatie. Zo kan die het mooiste effect hebben op het leven dat erop volgt.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.