2 juni
Case
Deshan stelde Longtan tot diep in de nacht vragen over zen. Uiteindelijk zei Longtan: “Het is al erg laat, waarom ga je niet slapen?” Deshan boog en trok het rolgordijn open om te vertrekken, maar het was buiten pikdonker. Hij draaide zich om naar Deshan en zei: “Het is donker buiten.” Longtan stak een lantaarn aan en gaf hem aan Deshan. Net toen Deshan de lantaarn wilde aannemen, blies Longtan hem uit. Plotseling had Deshan een groot inzicht en boog voor Longtan.
(Wumenguan)
Kort
Wat wordt hier nu overgedragen? Licht, of duisternis?
Iets langer
Deshan was een heel geleerde monnik, die bekend stond om de kwaliteit van zijn lezingen over het boeddhisme. Hij raakte geïntrigeerd over de zen en zocht Meester Longtan op. Toen hij hem ontmoette was hij echter weinig onder de indruk. Longtan leek echt maar gewoontjes. Op een avond stemde Longtan in om eens goed door te bomen over de boeddhistische filosofie van de leegte. Het werd laat, Longtan werd moe en op dat moment begint het gesprekje hierboven. Waarom is boekenwurm Deshan op het einde zo onder de indruk?
Het lijkt erop dat dit gesprek over 'overdracht' gaat. Longtan geeft een lantaarn aan Deshan, maar zodra die hem wil aannemen blaast hij hem uit. Longtan lijkt verlichting aan te bieden. Daar hoopt Deshan op. Maar plots biedt Longtan duisternis aan. Paradoxaal levert dat Deshan een verlichtingservaring op
Je zult van mij nooit horen dat filosofie niet belangrijk is. Iedereen loopt rond met een filosofie, een wereldbeeld, een zelfbeeld, een idee van wat een zinnig leven is. Als je je daar niet bewust van bent, loopt de filosofie met jou rond. Maar filosofie is niet het hele leven. En Deshan was op een punt gekomen waarop zijn obsessies met filosofie hem verwijderde van het leven. Door de lantaarn uit te blazen bracht Longtan Deshan weer even dichter bij het leven. En dat leven is grotendeels onbekend. Je ziet en begrijpt lang niet alles. En toch zit het heel erg dicht bij. Rond je. Op je. In je. Je kunt alleen maar voort op de tast. Met je lichaam. Met je aandacht op scherp. Dat vermogen was iets dat Longtan hem kon aanleren. Hoewel Deshan eerst geen al te hoge pet op had van Longtan, boog hij nu wel voor hem en zei dat hij nooit meer aan zijn onderricht zou twijfelen.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.