20 mei
Case
Op een dag trok Yangshan met zijn leraar Guishan om in de rijstvelden te werken.
Yangshan zei: “Meester, deze plek is laag, hoe kan ik die gelijk krijgen met de hogere plaatsen?”
Guishan zei: “Water trekt alles gelijk. Waarom gebruik je geen water om het hele veld gelijk te trekken?”
Yangshan zei: “Water is niet nodig. Hoge plaatsen zijn gelijk als hoog, lage plaatsen zijn gelijk als laag.”
(Shinji Shobogenzo)
Kort
Verschillen gelijk maken is niet hetzelfde als verschillen negeren.
Iets langer
In zenverhalen gaan gesprekken vaak over de zenpraktijk zelf. Yangshan zegt met zijn opmerking dus mogelijk dat zijn eigen zen-niveau lager is dan dat van zijn leraar. Hoe geraakt hij op dat hoge niveau? Guishans antwoord dat hij water kan inzetten verwijst naar één mogelijke zenweg: je zodanig concentreren dat alles gelijk wordt.
Yangshan is niet helemaal tevreden en hij opteert voor een andere zenweg. Eerder dan de alles gelijkmakende concentratie gaat hij voor een heldere observatie die de verschillen bekijkt zoals ze zijn. Hoog is hoog, laag is laag. Yangshan is Yangshan, Guishan is Guishan. Hun zen zal nooit hetzelfde zijn.
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky en Mastodon.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.