3 november
Case
Fojian zei: “Een vreemde taal is makkelijk te begrijpen, maar Chinees is moeilijk te vatten.”
Kort
Verberg je zen niet in vreemde technische woorden.
Iets langer
Fojian* was een Chinees zenleraar. Het boeddhisme komt uit India en is dus in oorsprong vreemd voor Chinezen. Net zoals in onze cultuur soms gezegd wordt dat het boeddhisme oosters en niet westers was. Voor Chinezen was het dus net omgekeerd: voor hen kwam het boeddhisme uit het westen. Maar waarom zegt de Chinese Fojian dat Chinees moeilijker te vatten is dan een vreemde taal? Dit zou kunnen slaan op een vorm van snobisme waarbij vreemde woorden worden ingezet om te doen alsof we iets beter begrijpen, maar die in realiteit een intiem begrip in de weg zitten. Zoals praten over 'nirvana'. Of 'karma'. Daarmee kunnen we de indruk wekken te weten waarover we spreken, en kunnen onze toehoorders doen alsof zij dat ook weten. Zo draait iedereen elkaar een rad voor ogen. Maar stel dat we het zouden hebben over 'uitdoving', want dat is wat 'nirvana' betekent. Of over 'actie', want dat is wat karma betekent. Dat is meteen al wat moeilijker. Dan worden we intenser uitgedaagd om te onderzoeken of we wel weten wat we daarmee bedoelen.
* Taiping Huiqin 'Fojian' (1059-1117).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.