26 februari
Case
“Geluiden in de vallei zijn de lange, brede tong.
Kleuren van de berg zijn niets anders dan het ongeconditioneerde lichaam.
Vierentachtigduizend verzen zijn 's nachts te horen.
Wat kan ik daarover vertellen in de toekomst?”
(Shu Shi)
Kort
Het is één ding om een overweldigende natuurervaring mee te maken. Het is er een ander om ze in je leven in te werken.
Iets langer
Klassieke zenbeoefenaars maakten vaak een doorbraak in hier zen door terwijl ze in de natuur een doorbraak rondliepen. De elfde-eeuwse Chinese dichter Shu Shi schreef een bekend gedicht over zijn verlichtingservaring toen hij een bergriviertje hoorde. Het gedichtje staat bol van de boeddhistische termen. 'De lange brede tong' is de tong van de Boeddha. In de boeddhistische mythologie hebben Boeddha's lange brede tongen. Dat staat dat voor hun vermogen om hun ervaring en hun praktijk op allerlei manieren uit te drukken, en zo zoveel mogelijk mensen te onderrichten. Dat is dus wat Shu Shi hoort in het geluid van het bergriviertje.
'Het ongeconditioneerde lichaam' is een term uit het latere boeddhisme en slaat op de boeddhistische leer die altijd en overal geldig is. (Dat zeggen klassieke boeddhisten althans.) Dat ervaart Shu Shi dus als hij de kleuren van de berg op zich laat afkomen.
Blijkbaar lag Shu Shi nadien wakker van zijn wandeling, want hij meldt dat het boeddhistische onderricht, geleverd door de natuur, 's nachts onverminderd voortgaat. 'Vierentachtigduizend' is oud-boeddhistisch voor 'ontelbaar veel'. Het houdt maar niet op, die natuur die boeddhistische waarheden spuit.
Shu Shi beschrijft geen éénwording met De Natuur. Het woord natuur komt er niet eens in voor. Shu Shi beschrijft concrete ervaringen. Het geluid van een rivier. Kleuren van een berg. Allerlei gedoe 's nachts. Niets bijzonders. Dingen die hij al vaak gehoord en gezien moet hebben. Maar nu hoort en ziet hij ze anders dan ooit tevoren.
Shu Shi beschrijft die ervaringen ook niet als een eindpunt. Hij loopt niet te pochen met zijn Grote Verlichting. Hij stelt meteen de juiste vraag: wat nu?
Voor de hele reeks, klik hier.