15 maart
Case
Een leerling vroeg Zhaozhou: “Wat is het Zuivere Land?”
Zhaozhou antwoordde: “Een plas pis.”
De leerling vroeg: “Wilt u me dat tonen, aub?”
Zhaozhou zei: “Breng me niet in de verleiding.”
Kort
De beste binnenweg voor het ontwaken is de dingen in onze directe omgeving ernstig nemen.
Iets langer
'Het Zuivere Land' is een oude boeddhistische mythe. Ergens heel ver weg, soms zelfs in een ander heelal, zou een Boeddha wonen die zo krachtig was dat iedereen in zijn heelal vanzelf verlicht is. In Azië hopen veel traditionele boeddhisten dan ook op een wedergeboorte in dat Zuivere Land. Maar Zhaozhou* wijst het hele idee van het Zuivere Land van de hand. Hij noemt het een plas pis: iets wat je afscheidt, omdat het afval is. Hopen op een plek waar alles gemakkelijk is, houdt je vast in een escapistische droom. Ontwaken is wat anders.
We kunnen Zhaozhou's 'plas pis' ook anders lezen. Letterlijker: datgene wat de leerling zoekt is wel degelijk in een plas pis te vinden. Dan zegt Zhaozhou dat de gemakkelijkste manier om te ontwaken erin bestaat de concrete verschijnselen in je omgeving ernstig te nemen. En werk te maken van een wijze omgang ermee. Zo kan zelfs een plas pis een Zuiver Land zijn.
De leerling vraagt “Kunt u me dat tonen?” Hij vermoedt wellicht dat Zhaozhou's plas pis toch op de één of andere manier symbool staat voor een Diepe Waarheid. Ik stel me voor dat Zhaozhou doet alsof hij in het bijzijn van de leerling zou gaan plassen en zegt: “Breng me niet in de verleiding, jongen.” Spijtig genoeg weten we niet wat er toen gebeurde.
* Zhaozhou Congshen (778-897).
Voor de hele reeks, klik hier.