7 januari
Case
"Ik lees elke dag boeken."
(Kodo Sawaki)
Kort
Je hoeft geen anti-intellectueel te zijn om zen te zijn.
Iets langer
Kodo Sawaki (1880-1965) was een van de grote jongens van de twintigste-eeuwse Japanse zen. Hij was wars van een heleboel geplogenheden. Hij deed nauwelijks rituelen, en deed voornamelijk zazen, of stille zenmeditatie. Als iemand hem vroeg waar zijn zazen voor diende, antwoordde hij graag dat zazen nergens toe diende. Hij was van arme komaf en had een behoorlijk marginale jeugd gekend. Van zo iemand zou je dus mogelijk kunnen verwachten dat die graag de anti-intellectueel uithing, zoals dat in zenkringen soms de mode is. Maar neen. Kodo las elke dag boeken.
Ik kom af en toe mensen tegen die trots zeggen dat ze nooit iets over het boeddhisme lezen, omdat ze 'zen' zijn. Ze mediteren alleen en daarmee is hun praktijk 'zuiver' en 'universeel', vrij van concepten en woorden. Het grappige is dat dit beeld van het zenboeddhisme voornamelijk uit boeken komt. Het hoort een beetje bij de zenliteratuur. De paradox is dat die literatuur gigantisch groot is. En dat bevat erg boeiend en leesbaar materiaal, dat ons echt wel kan helpen in onze praktijk. Op de zenweg nemen we maar beter elke hulp aan die we kunnen krijgen. Er is hoegenaamds niets onzuivers aan teksten. De anti-intellectuele houding die weigert te lezen is per slot van rekening even dwaas als denken dat je zen kunt worden door alleen maar te lezen.
Voor de hele reeks, zie hier.