6 maart
Case
“Verpletter hemelse gelukzaligheid meteen in honderd stukken.”
(Dogen, Gyobutsu-yuigi)
Kort
Soms is een heerlijke meditatie de grootste hindernis voor je zen.
Iets langer
Dit is niet wat we willen horen. Ons leven is al zo druk en ingewikkeld. Mag zenmeditatie ons niet af en toe een beetje opluchting brengen? Moet die gelukzaligheid meteen kapotgeslagen worden? Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Neen. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Letterlijk roept Dogen op om de 'Tushita hemel' te verpletteren. In het klassieke boeddhistische wereldbeeld is dat de hemel waar grote beoefenaars na dit leven een tijdlang kunnen genieten van de rust, voor ze in een volgend leven weer aan de slag gaan op Aarde. De boeddhistische mythologie gunt iedereen dus wel degelijk momenten van rust. Aangezien mythes altijd gaan over onze levens hier en nu, betekent dat genoeg rust inderdaad een belangrijk deel is van een zen-leven.
Maar zodra je denkt dat hemelse ervaringen het grote doel zijn, sla je dat idee maar beter meteen de kop in. Zen is meer dan een zoveelste ontspanningstechniek. De titel van de tekst waarin Dogen dit schrijft is Gyobutsu-yuigi, of Ontzagwekkende aanwezigheid van actieve boeddha's. 'Aanwezig' betekent hier zijn, ook als de omstandigheden weinig rooskleurig zijn. 'Actief' zijn betekent betrokken zijn, op zoek naar mogelijkheden om de wereld beter te maken. 'Boeddha' zijn betekent dat je probeert te helpen door zo wakker mogelijk te zijn, zo rustig en zo meedogend mogelijk, vrij van je vaste verlangens, afkerigheden en ideeën. En 'ontzagwekkend' zijn betekent dat deze praktijk zoveel rijker, fijner en zinvoller is dan enkel maar wat rust zoeken om je moeilijke leven vol te houden. Zen rocks.
Voor de hele reeks, klik hier.