Case
Een leerling vroeg aan meester Ikkyu: “Wilt u alstublieft een grote wijsheid voor mij schrijven?”
Meester Ikkyu nam een penseel en schreef één woord: “Aandacht.”
De leerling zei: “Is dat alles?”
De meester schreef: “Aandacht. Aandacht.”
De student raakte geïrriteerd: “Dat lijkt me nu toch niet zo diep of subtiel.”
Ikkyu schreef: “Aandacht. Aandacht. Aandacht.”
Kort
Het zit hem allemaal in de herhaalde praktijk.
Iets langer
We willen allemaal diepe dingen krijgen van de zen. Ik stel me voor dat de leerling in dit verhaal hoopt op een mooie kalligrafie van de beroemde Ikkyu. Iets om aan de muur te hangen, om er af en toe naar te kijken en inspiratie te leveren. Ikkyu levert dat netjes. Hij schrijft 'Aandacht.' In een andere vertaling, klinkt het meer als een waarschuwing: 'Opgelet!' De leerling is niet onder de indruk. Het is hem te gewoontjes.
Ikkyu ziet waar het probleem bij deze leerling zit. Hij neemt de praktijk van de aandacht niet ernstig genoeg. Hij is op zoek naar 'echte' wijsheden, die je uit je hoofd kunt leren en waarmee je kunt pronken. Dus blijft hij zijn ene woord maar herhalen. Aandacht is de ene richtlijn die telkens weer terugkomt in een zenleven. In meditatie en in het alledaagse leven. Voor beginnelingen en voor gevorderden. Aandacht! Voorbij de teleurstelling dat het dat maar is. Aandacht, aandacht! Voorbij de irritatie dat je het ondertussen wel begrepen hebt, en wel eens wat anders wil horen. Opgelet, opgelet, opgelet! Zonder intens en duurzaam beoefende aandacht, is zen-wijsheid niet meer dan een tegelwijsheid.
Voor de hele reeks, klik hier.