27 februari
Case
Kyogen veegde het pad voor zijn hut en een kiezel raakte het bamboebosje ernaast. Kyogen was verrukt en schreef een gedicht:
“Eén veeg lost alle kennis op.
De strijd kan worden gestaakt.
Ik volg het oude pad,
zonder mezelf te sussen.
Waardig gedrag dat geluid en vorm overstijgt,
zonder enig spoor.
Wie de weg kan bewandelen
noemt dit een 'onovertroffen activiteit'.”
Kort
Wakker blijven voor de minste geringste les uit de omgeving is de boodschap.
Iets langer
De is beroemd zenverhaal. Kyogen was een boeddhistisch geleerde, maar zijn leraar bleef maar zeggen dat het hem nog aan iets ontbrak. Gefrusteerd gaf Kyogen de zen op en besloot een monument in de buurt schoon te houden als job. Toen hij op een dag het pad voor zijn hutje schoonveegde, ketste zijn bezem per ongeluk een kiezel tegen een bamboestengel. 'Pok.' Meteen voelde Kyogen iets verschuiven in zijn levensgevoel. Iets dat alles veranderde. Dit soort van verhaaltjes is echt het zen-cliché. Een gewone 'pok' die iemand uit zijn muizenissen haalt en doet ontwaken. Zo simpel.
Maar Kyogens gedicht, waarmee hij zijn ervaring uitdrukt, is niet zo simpel. Het zegt wel dat de veeg van zijn bezem 'alle kennis oplost' en 'alle strijd doet staken'. Maar wat nadien volgt, drukt wel degelijk een intense activiteit uit. Het hele gedicht gaat over engagement en een aangehouden gecultiveerd gedrag. Wat verdwenen is, is Kyogens oude verlammende zelftwijfel. Na de les van de 'pok' kan zich weer volop geven aan zijn zenpraktijk. Verlichting is geen eindpunt. Het is een kwaliteit van beoefening.
Voor de hele reeks, klik hier.