23 februari
Case
De leerling vroeg: “Zonder al dat onderricht te gebruiken, hoe geef je dan les aan iemand?"
Mazu zei: “Ik zou zeggen dat het geen ding is.”
Kort
Zen is schieten op een bewegend doel.
Iets langer
Dit gesprek volgt na driee uitwisselingen tussen Mazu en een leerling, die ik de vorige dagen kort besproken heb. Mazu heeft het al gehad over 'de Boeddha', 'de geest' en 'de leegte'. Nu daagt de leerling hem uit om het te stellen zonder die termen. Hoe klinkt zijn onderricht dan? Wat is in de meest gewone woorden de essentie van heel dat boeddhisme? Mazu reageert gevat: dat het geen ding is.
Niet alleen onze illusies of onze dwaze gedachten zijn veranderlijk en vluchtig. Ook invullingen van de verlichting hangen af van de situatie. Het ideaal dat de Boeddha in de zesde eeuw voor onze jaartelling voor ogen had, is niet helemaal hetzelfde als het ideaal van middeleeuwse Chinese zenmeesters. Het ideaal veranderde opnieuw in de moderne tijden. En het lijkt er sterk op dat het weer wat anders zal moeten worden in onze klimaatveranderende tijden. Verlichting is een activiteit die zich voordoet in een situatie. Als de situatie verandert, verandert de verlichting. Die praktijk kun je beginnen te beoefenen door simpelweg te gaan zitten, niet te bewegen en op te merken dat niets van wat je nu waarneemt vastgelegd kan worden als een ding.
Voor de hele reeks, klik hier.