14 februari
Case
Een leerling vroeg Yunmen: “Als je gedachteloos bent, maak je dan nog fouten?”
Yunmen antwoordde: “De berg Sumeru!”
Kort
Denken dat gedachteloosheid de verlichting is, is een gedachte.
Iets langer
Het is een hardnekkige mythe dat zen-verlichting een zaak van gedachteloosheid is. Alsof er iets heel belangrijks zou gebeuren als je even geen gedachten voortbrengt. Yunmens (864 – 949) leerling vraagt iets gelijkaardigs.“Als ik geen enkele gedachte voortbreng, ben ik dan foutloos geworden?” Misschien had hij meditatie-ervaringen gehad die op gedachteloosheid lijken. Die bestaan. Ze kunnen buitengewoon rustig aanvoelen. Dat kan deugd doen. Maar ze kunnen ze je ook doen geloven dat je 'er' bent. Dan worden ze giftig.
Sumeru was in de antieke Indiase kosmologie de hoogste berg, die in het midden van de wereld stond. Hij was zo groot dat zijn blauwe kleur de hele hemel kleurde. Yunmen zegt hier dat denken dat zen om gedachteloosheid gaat een denkfout is zo groot als Sumeru. Begin dus opnieuw. Ga zitten als een berg. Dat wil zeggen: als een ruimte die alles ontvangt en laat voorbijgaan. Zodat gedachteloosheid niet nodig is. Zit als de grootst mogelijke berg. Als Sumeru. En laat die praktijk je hemel kleuren.
Voor de hele reeks, klik hier.