22 december
Case
“Bloemen verwelken, ook al houden we ervan. Onkruid woekert, ook al houden we er niet van. Zelf naar de talloze dingen gaan om een verlichte praktijk uit te beoefenen, is een illusie. De talloze dingen die hun verlichte praktijk beoefen door het zelf is verlichting.”
(Dogen, Genjokoan)
Kort
Dogen is gemeen.
Iets langer
Onze denkbeelden over de verlichting vormen vaak de grootste hindernis om verlicht te geraken. Dan draperen we een droombeeld over onze ervaringen, terwijl we lopen te verkondigen dat we het licht hebben gezien.
Dogen* zet hier twee visies op de verlichting naast elkaar en noemt één ervan een illusie. De illusie is dat verlichting ervoor zal zorgen dat alles leuk zal zijn en dat we altijd onze zin zullen krijgen, altijd in balans en gezond zullen zijn en ons niets meer kan overkomen. Maar bloemen verwelken. Dat is de aard van bloemen.
Het andere beeld van verlichting gaat heel anders te werk. In plaats van de wereld te lijf te gaan, laten we de wereld ons te lijf gaan. We laten onze gekoesterde illusies eroderen in de wrijving met 'de dingen'. Onkruid blijft opduiken, ook al wieden we het onophoudelijk. Ons daardoor laten verlichten kan ons verlossen van een grote hindernis. Wat dan gebeurt is moeilijk in woorden te vatten. Het is in elk geval niet wat we ervan verwachten. Niet één keer, maar talloze keren opnieuw.
* Dogen Kigen (1200-1253).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.