31 oktober
Case
Een leerling vroeg aan Qingyuan: “Wat is de grote betekenis van het boeddhistische onderricht?”
Qingyan antwoordde: “Wat is de prijs van rijst in Luling?”
Kort
Woordjes als 'de' en 'het' doen het allemaal zo verafgelegen lijken.
Iets langer
Qingyuan* voert dit gesprek niet in Luling. De leerling weet dus niet wat rijst daar kost. Dat zou hij pas weten als hij er naartoe ging. Bovendien hangt de prijs ook nog eens af van het precieze tijdstip, want de prijs van rijst schommelt, zoals dat met prijzen gaat. Met de grote betekenis van het boeddhistische onderricht is dat niet anders. Soms vragen mensen – die geen zen of een andere vorm van het boeddhisme beoefenen – wat het boeddhisme te zeggen heeft over een bepaald onderwerp. Zo goed als altijd begint een zinnig antwoord daarop met: “Dat hangt ervan af...” Of, zoals Qingyuan het formuleert: “Wat is de prijs van rijst in Luling?” De betekenis van het boeddhistische onderricht is niet zomaar in abstracte zin weer te geven. Net zoals elk ander verschijnsel bestaat het pas echt in zijn context. Omdat er alleen maar interactie is, kan de betekenis ook alleen maar in de interactie zelf gezien worden. Als we echt de grote betekenis van het boeddhistische onderricht moeten geven, zou het inderdaad mogelijk dat zijn.
* Qingyuan Xingsi (660?-740).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.