25 oktober
Case
Een leerling vroeg: “Wat is boeddha?”
Baoing antwoordde: “Je bent je niet bewust van de stank van je eigen stront.”
Kort
Zenstank is ook stank.
Iets langer
Eén manier om Baoings* antwoord te lezen is dat een boeddha iemand is die, in tegenstelling tot gewone mensen, zijn eigen idiote kanten kan zien. Dat vraagt veel rust, welwillendheid en een scherp onderscheidingsvermogen. Vooral als de eigen idiote kantjes te maken hebben met dingen waarmee we ons identificeren, of met idealen die we koesteren. "Ik ben geen bulldozer, ik weet wat ik wil." "Ik ben niet lui, ik ben een levensgenieter." "Ik ben geen moeial, ik ben empathisch..." Een tussenstapje om je eigen stront te ruiken is open staan voor andermans kritische opmerkingen. Daarnaar duren luisteren is een grote bron van verlichting.
Het is ook mogelijk dat Baoing hier zegt dat de vraag van de leerling naar stront ruikt. Vragen naar de Boeddha lijkt wel een nette vraag te zijn voor een zenleerling. Maar zolang we tijd steken met ons op voorhand een beeld te vormen van de verlichting, zullen we de bal misslaan.
* Baoing Renyong (11de eeuw).
Voor de hele reeks, klik hier.
Deze notities zijn ook dagelijks te volgen op Bluesky.