28 januari
Case
“Buigen voor de Boeddha op aanraden van een demon kan een verlangen naar de verlichting opwekken.”
(Dogen Kigen, Hotsu Mujoshin)
Kort
Inspiratie hoeft echt niet per se van binnen te komen. Of zuiver op de graat te zijn.
Iets langer
Op deze zin zou ik dertig jaar geleden allergisch gereageerd hebben. Hoort echte inspiratie niet van binnen uit te komen? Dus wat zit die Dogen daar te mummelen over demonen en buigen voor boeddhabeelden? Maar als zen-ontwaken betekent dat je wakker wordt voor je bestaan als wolk van relaties, hoe maak je dan precies onderscheid maken tussen motivatie die van binnen en van buiten komt? Ik ben nogal zeker van de oprechtheid van mijn interesse in de zen. Maar die zen is wel degelijk van buiten gekomen. Ik heb ze leren kennen in boekjes, en nadien in zengemeenschappen. Mijn zen werd mijn zen, maar die is wel degelijk ontstaan in nauw contact met de buitenwereld, waarvan ik deel uitmaakte. En in die interactie verandert mijn zen ook voortdurend. Ik beoefen deze dagen een minder rituele zen dan vroeger. Ik buig dus niet meer dagelijks voor boeddhabeelden. Maar soms doe ik dat nog. Met veel plezier. “Daar zit hij, het is in die richting dat ik mijn leven wil ontwikkelen.”
De 'demonen' waar Dogen over spreekt staan voor de 'foute' redenen om aan zen te beginnen. Die zijn er. Massaal. Ik weet zelfs niet eens of je wel om de goede reden aan de zen kunt beginnen. Maar door de praktijk, door de interactie met andere beoefenaars, door de zen te blijven bestuderen, kritisch maar met een grote liefde, kan dat 'verlangen naar de verlichting' rijpen, mooier worden. Als alles interactie is, dan is je verlangen naar verlichting dat ook.
Voor de hele reeks, klik hier.